Siłownik łańcuchowy – zastosowanie, budowa i zasada działania w oknach

Siłownik łańcuchowy w oknach automatyzuje otwieranie i zamykanie skrzydeł, szczególnie uchylnych i dachowych. Działa szybko, niezawodnie i bezpiecznie w systemach oddymiania oraz naturalnej wentylacji. W praktyce przekłada się to na sprawne przewietrzanie, zgodność z przepisami przeciwpożarowymi i wygodę obsługi bez sięgania do wysoko położonych okien.

Przeczytaj również: Jakie są najczęstsze błędy przy wyborze projektu domu modułowego z kosztorysem?

Siłownik łańcuchowy – gdzie ma zastosowanie i kiedy go wybrać?

Siłowniki łańcuchowe montuje się w oknach uchylnych, rozwierno-uchylnych i dachowych, zarówno w budynkach biurowych, halach, magazynach, jak i obiektach użyteczności publicznej. Najczęściej pracują w dwóch zadaniach: oddymianiu (awaryjne, szybkie otwarcie w razie pożaru) oraz wentylacji naturalnej (codzienne wietrzenie). Dzięki wysuwom do 1300 mm i sile do 500 N radzą sobie z szerokim zakresem wymiarów okien.

Przeczytaj również: W jakim miejscu montuje się bezprzewodowy sterownik oświetlenia?

W budynkach B2B siłownik łańcuchowy eliminuje potrzebę ręcznej obsługi wysokich okien, pozwala na centralne sterowanie i integrację z BMS. Jeśli okno jest ciężkie, szerokie lub narażone na podmuchy wiatru, warto rozważyć synchronizację kilku napędów dla równomiernej pracy skrzydła.

Budowa siłownika łańcuchowego – co znajduje się w środku?

Rdzeniem napędu jest silnik elektryczny pracujący z przekładnią oraz specjalnie ukształtowanym łańcuchem, który wysuwa się i cofa w prowadnicy. Obudowa (zwykle aluminiowa) chroni mechanikę i elektronikę sterującą. W większości modeli znajdziemy krańcówki (ograniczniki położeń), czujniki obciążenia oraz opcjonalne wejścia do synchronizacji wielu urządzeń.

Łańcuch tworzy sztywny „popychacz” w trakcie wysuwu, a po złożeniu mieści się w kompaktowej kasecie. To dlatego siłowniki łańcuchowe pozostają dyskretne wizualnie i mieszczą się na wąskich profilach okiennych, nie kolidując z roletami czy żaluzjami.

Zasada działania – od obrotu silnika do ruchu skrzydła

Działanie opiera się na prostym schemacie: obrót silnika przenoszony jest przez przekładnię na ruch łańcucha. Łańcuch wysuwa się, popychając skrzydło okienne, lub chowa, domykając je. Elektronika kontroluje prędkość, moment i położenie, a krańcówki zatrzymują napęd w zadanym punkcie. W trybie oddymiania napęd reaguje natychmiast po sygnale z centrali pożarowej, osiągając pełny wysuw w krótkim czasie.

W codziennej pracy sterowanie odbywa się z przycisku, pilota, centrali BMS lub harmonogramu. W systemach z wieloma napędami kontroler dba o synchroniczny ruch, aby nie skręcać ram okna i nie przeciążać zawiasów.

Zasilanie i parametry techniczne, które naprawdę mają znaczenie

Napędy łańcuchowe występują w dwóch najpopularniejszych wersjach zasilania: 24V DC (często wybierane do oddymiania i integracji z systemami bezpieczeństwa) oraz 230V AC (wygodne przy prostych instalacjach wentylacyjnych). Kluczowe parametry to: siła do 500 N (określa zdolność do poruszania ciężkim skrzydłem), wysuw do 1300 mm (wpływa na kąt otwarcia) oraz prędkość pracy i poziom hałasu.

W obiektach narażonych na wiatr i podciśnienie warto uwzględnić zapas siły i ewentualne wielopunktowe mocowanie łańcucha do skrzydła. Dobrze dobrany napęd ogranicza zużycie okuć i zapewnia szczelne domknięcie skrzydła.

Dobór siłownika do okna – praktyczne wskazówki dla inwestorów i wykonawców

Dobór sprowadza się do prostego równania: waga skrzydła + wymiar + wymagany kąt otwarcia = siła i wysuw napędu. Ustal:

• Ciężar i wysokość skrzydła – im większe, tym wyższa siła (N) i sztywniejszy łańcuch.
• Geometria zawiasów – określa realny kąt i opory ruchu.
• Wymagany wysuw – dla okien dachowych zwykle większy, aby uzyskać efektywny przekrój wentylacyjny.
• Tryb pracy – tylko wentylacja czy również oddymianie (wtedy preferowane 24V DC i kompatybilność z centralą PPOŻ).
• Warunki środowiskowe – wiatr, wilgoć, temperatura; dobierz klasę ochrony i mocowania.

Jeśli skrzydło jest szerokie lub ciężkie, rozważ dwa zsynchronizowane siłowniki pracujące równolegle. Zminimalizujesz ryzyko przekoszenia i zwiększysz trwałość okuć. W przypadku renowacji zwróć uwagę na miejsce pod obudowę – modele kompaktowe ułatwiają montaż bez przeróbek profili.

Montaż i eksploatacja – na co uważać, aby działało latami

Montaż wykonaj na twardych punktach konstrukcyjnych (wzmocnione profile), używając dedykowanych konsol. Oś pracy łańcucha powinna pokrywać się z kierunkiem ruchu skrzydła, a okno musi pracować lekko – siłownik nie kompensuje złej regulacji okuć. Po instalacji przeprowadź kalibrację położeń i test awaryjny (dla oddymiania).

Eksploatacja sprowadza się do okresowego przeglądu: kontrola mocowań, test krańcówek, sprawdzenie przewodów i uszczelek okiennych. W środowiskach zapylonych warto skrócić interwały przeglądów. Regularne testy systemu PPOŻ są obowiązkowe w obiektach komercyjnych.

Korzyści biznesowe z automatyzacji okien

Dla firm automatyzacja okien to nie tylko komfort. To bezpieczeństwo pożarowe (szybkie odprowadzenie dymu i ciepła), efektywna wentylacja bez kosztownej mechaniki w okresach przejściowych, a także centralne zarządzanie mikroklimatem. Mniej interwencji manualnych oznacza mniejsze ryzyko uszkodzeń i stabilną eksploatację w długim horyzoncie.

Najczęstsze pytania: krótkie odpowiedzi dla praktyków

Czy siłownik łańcuchowy nadaje się do małych okien? Tak, o ile dobierzesz właściwy wysuw i siłę – małe skrzydła często wymagają krótszych wysuwów dla precyzyjnego domyku.

Czy można podłączyć do BMS? Tak, większość modeli ma wejścia sterujące lub moduły komunikacyjne; w oddymianiu współpracują z centralami PPOŻ na 24V DC.

Co z zasilaniem awaryjnym? W systemach PPOŻ stosuje się centrale z buforowaniem akumulatorowym, aby napęd otworzył okna także przy braku sieci.

Gdzie kupić i jak porównać modele?

Przy zakupie sprawdź realną siłę (N), maksymalny wysuw, prędkość, kulturę pracy i dostępność akcesoriów montażowych. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w doborze do konkretnych profili okiennych i systemów oddymiania, zobacz kategorię Siłownik łańcuchowy i porównaj specyfikacje pod kątem wymaganej siły, wysuwu oraz typu zasilania 24V DC lub 230V AC.

• Klucz doboru: waga skrzydła, wymagany kąt, środowisko, integracja (PPOŻ/BMS).
• Największe plusy: szybkie otwarcie w pożarze, wygodna wentylacja, dyskretny montaż, możliwość synchronizacji wielu napędów.